Με το βλέμμα στραμμένο στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης την ερχόμενη Πέμπτη αναζωπυρώνεται και πάλι η διαμάχη για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους.
Για τις Βρυξέλλες ο δρόμος προς μια αναδιάρθρωση του χρέους με κούρεμα φαίνεται αναπόφευκτος. Αποτελεί αίτημα και των γερμανών Σοσιαλδημοκρατών. Η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, στην διαδικτυακή της έκδοση, αναφέρεται στον Κάρστεν Σνάιντερ, εκπρόσωπο της κοινοβουλευτικής ομάδας του SPD, αρμόδιο για θέματα προϋπολογισμού. ο οποίος υποστηρίζει ότι αν γίνει κούρεμα χρέους της τάξης του 40 με 50% τότε θα είναι εγγυημένη η ουσιαστική συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών, όπως έχει ζητήσει ο υπουργός οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Η τελική απάντηση θα δοθεί το αργότερο την ερχόμενη Πέμπτη, στη διάρκεια της έκτακτης συνόδου κορυφής της ευρωζώνης. Ο πρόεδρος της Ε.Ε. Χέρμαν βαν Ρομπέι παρακάλεσε τους υπουργούς Οικονομικών να επεξεργαστούν την τελευταία εκδοχή του σχεδίου διάσωσης, οι οποίοι ενδέχεται να συνεδριάσουν εκτάκτως μια μέρα πριν, την Τετάρτη. Σε συνέντευξη στο γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ο βέλγος υπουργός Οικονομικών Ντιντιέ Ρεύντερς ανέφερε ότι οι προπαρασκευαστικές εργασίες έχουν προχωρήσει και το μόνο «αγκάθι» είναι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, που θα πρέπει να είναι εθελοντική για να μην αξιολογηθεί από τους οίκους ως πιστωτικό γεγονός και οδηγήσει στην επιλεκτική χρεοκοπία. «Νομίζω όμως ότι και εδώ συμφωνούμε, εκείνο που μένει να συζητήσουμε παραμένει το εύρος και οι τεχνικές λεπτομέρειες συμμετοχής», κατέληξε ο βέλγος υπουργός.
Στο τραπέζι των διεθνών συζητήσεων για το μέλλον του ελληνικού χρέους έχει βρεθεί το τελευταίο διάστημα ο όρος επιλεκτική χρεοκοπία (selective default), ο οποίος πέρασε στο μεταξύ και στην ελληνική κοινή γνώμη (έντεχνα) από τον ίδιο τον Υπουργό των Οικονομικών. Πρόκειται για έναν τεχνικό όρο με διάφορα σκοτεινά σημεία, ο οποίος δημιουργεί μία σειρά ερωτημάτων και επιδέχεται διαφορετικές ερμηνείες κατά περίπτωση.
Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποιες διευκρινήσεις σχετικά με αυτό που μας περιμένει, από κάποια Τραπεζικά στελέχη και χρηματοοικονομικούς παράγοντες οι οποίοι επιχειρούν να ξεκαθαρίσουν το τοπίο:
1. Πώς ορίζεται η επιλεκτική χρεοκοπία;
Ο τεχνικός όρος της επιλεκτικής χρεοκοπίας σημαίνει ότι μια χώρα δεν εξυπηρετεί συγκεκριμένες υποχρεώσεις προς τους δανειστές της, συνεχίζει όμως να αποπληρώνει κανονικά το υπόλοιπο χρέος της. Δηλαδή, στην περίπτωση της Ελλάδας, επιλεκτική χρεοκοπία προκύπτει αν η Ελλάδα επιλέξει να μην εξυπηρετήσει τα ομόλογα που λήγουν π.χ. το 2013, αλλά η χώρα συνεχίζει να πληρώνει κανονικά τις υπόλοιπες εκδόσεις της. Η επιλεκτική χρεοκοπία (ή selective default κατά τη διεθνή ορολογία) είναι μία από τις βαθμίδες πιστοληπτικής διαβάθμισης των οίκων αξιολόγησης, υψηλότερη από αυτή της χρεοκοπίας (default).
2. Ποιος αποφασίζει αν έχουμε περιέλθει σε επιλεκτική χρεοκοπία;
Τη βαθμολόγηση μιας χώρας σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας πραγματοποιούν οι οίκοι αξιολόγησης, αφού λάβουν υπόψη την αδυναμία της ή την απροθυμία της να αποπληρώσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Εντούτοις, αν η εξέλιξη αυτή θα αποτελέσει πιστωτικό γεγονός (credit event) το αποφασίζει η Διεθνής Ενωση Ανταλλάξιμων Οικονομικών Προϊόντων και Παραγώγων (International Swaps and Derivatives Association, ISDA). Μόνο ύστερα από δική της απόφαση γίνεται αποδεκτό ότι έχει προκύψει κάποιο πιστωτικό γεγονός, προκαλώντας την ενεργοποίηση και πληρωμή των συμβολαίων ασφάλισης κινδύνου (των γνωστών CDS). Δηλαδή, μπορεί οι οίκοι αξιολόγησης να υποβαθμίσουν την Ελλάδα σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας, αν όμως η ISDA αποφασίσει ότι δεν αποτελεί πιστωτικό γεγονός δεν ενεργοποιούνται τα CDS. Αξίζει να σημειωθεί ότι το διοικητικό συμβούλιο της ISDA απαρτίζουν εκπρόσωποι των μεγαλύτερων τραπεζών του πλανήτη.
3. Πόσο διαρκεί η επιλεκτική χρεοκοπία;
Το καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας συνήθως είναι βραχυπρόθεσμο, μέχρι δηλαδή ο εκδότης των ομολόγων να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών, συνήθως με επιμήκυνση ή «κούρεμα» του χρέους. Σε αυτή την περίπτωση, η επιλεκτική χρεοκοπία διαρκεί από κάποιες ώρες μέχρι λίγες ημέρες και στη συνέχεια οι επενδυτικοί οίκοι αναβαθμίζουν τον εκδότη των ομολόγων στην προηγούμενη βαθμολόγηση ή και σε καλύτερη. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Ουρουγουάης, η επιλεκτική χρεοκοπία διήρκεσε μόλις 17 ημέρες . Αν όμως δεν βρεθεί λύση και η Ελλάδα αθετήσει τις υποχρεώσεις της για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε η χώρα θα βρεθεί για ολόκληρη τη διετία σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας.
4. Επηρεάζονται οι καταθέσεις ιδιωτών;
Οχι, η επιλεκτική χρεοκοπία δεν έχει αντίκτυπο στις καταθέσεις των ιδιωτών. Σε αντίθεση με την πλήρη χρεοκοπία, το Δημόσιο συνεχίζει να καλύπτει τις υποχρεώσεις τους και οι τράπεζες διατηρούν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Κατά συνέπεια, οι καταθέτες δεν κινδυνεύουν.
5. Πώς επηρεάζονται οι τράπεζες;
Το άμεσο αποτέλεσμα μιας επιλεκτικής χρεοκοπίας για τις τράπεζες αφορά τη ρευστότητα που λαμβάνουν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτή τη στιγμή, με βάση το τρέχον καθεστώς η ΕΚΤ δεν μπορεί να δεχθεί ως εγγύηση ομόλογα μιας χώρας που έχει βαθμολογηθεί σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας. Αυτό σημαίνει ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο, καταπίπτει μέρος των εγγυήσεων που έχουν δώσει οι τράπεζες στην ΕΚΤ με τη μορφή ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου. Στην περίπτωση αυτή, η ΕΚΤ αναμένεται να ενεργοποιήσει τον μηχανισμό Παροχής Εκτακτης Ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance – ELA) για τη στήριξη των ισολογισμών τους, προκειμένου να μη προκληθεί συστημικό πρόβλημα. Παράλληλα, ο επικεφαλής της ΕΚΤ Ζαν-Κλον Τρισέ έχει ξεκαθαρίσει ότι η Τράπεζα θα συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις χώρες του ευρώ, ακόμη και αν υποβαθμιστούν περαιτέρω.
6. Τι θα συμβεί στους κατόχους των ελληνικών ομολόγων;
Με την επιλεκτική χρεοκοπία, θα επηρεαστούν οι κάτοχοι των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου . Σε αυτή την περίπτωση, είτε θα πάρουν μικρότερο ποσοστό της ονομαστικής αξίας τους (σε περίπτωση «κουρέματος») είτε θα επιμηκυνθεί η διάρκειά τους είτε και τα δύο. Ανάλογα με την τελική ρύθμιση επηρεάζονται οι κάτοχοι είτε του συνόλου των ομολόγων είτε κάποιων συγκεκριμένων κατηγοριών.
Και ένα τελευταίο καίριο όμως ερώτημα:
Παρά τις διαβεβαιώσεις ορισμένων για το ότι ένα selective default δεν θα σημάνει πτώχευση για τη χώρα μας και πως θα είναι μικρής διάρκειας, τι μήνυμα θα δώσει όμως αν η Διεθνής Ένωση Swaps και Παραγώγων ( ISDA) επικυρώσει την ύπαρξη πιστωτικού γεγονότος; Ποιος θα την εμποδίσει να το κάνει αυτό;
Αν συμβεί αυτό, τότε κάποιοι θα γίνουν ξαφνικά δισεκατομμυριούχοι (αν δεν είναι ήδη)!
Αυτοί θα είναι όλοι όσοι έχουν στην κατοχή τους -τα γνωστά σε όλους στο μεταξύ- CDS. Και απ’ ό,τι μαθαίνουμε, ανάμεσα σε αυτούς του τολμηρούς παίχτες βρίσκονται και
πολοί Έλληνες… Μήπως και κάποιοι από τα πολύ στενά συγγενικά πρόσωπα του πρωθυπουργού;
.
Πληροφορίες από DW/ΤΑ ΝΕΑ/Bankingnews.gr